Chociaż eksperci z dziedziny psychiatrii potwierdzają, iż pandemia zmieniła poziom funkcjonowania wielu obywateli, powinien być zapewniony lepszy i skuteczniejszy dostęp do opieki z zakresu zdrowia psychicznego. Wówczas wprowadzono więc jeszcze jeden wyjątek dotyczący leczenia specjalistycznego.

W czasie stanu epidemii osoby dorosłe mogły korzystać z pomocy opartej na świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych przez NFZ bez skierowania na żądanie pacjenta. U większości lekarzy specjalistów można było bez trudu odbyć wizytę mającą na celu poprawę funkcjonowania społecznego i emocjonalnego.

Aktualnie jednak w celu udania się do PZP wymagane jest skierowanie wydawane na przykład od lekarza pierwszego kontaktu lub lekarza psychiatrę.

Jakie są rodzaje leczenia?

Ze świadczeń leczenia uzależnień oraz opieki psychiatrycznej mogą korzystać osoby w trybie:

• Ambulatoryjnym (wizyty u psychologa i lekarza psychiatry), w tym także z leczenia środowiskowego (wizyty domowe lekarza psychiatry lub psychologa).
• Stacjonarnym (pobyt w szpitalu psychiatrycznym),
• Dziennym psychiatrycznym ( programy terapeutyczne i świadczenia, niezbędne badania diagnostyczne, wyżywienie oraz leki, działania konsultacyjno-edukacyjne),
• izbę przyjęć.

Kiedy potrzebne jest skierowanie do psychologa na NFZ?

W czasie stanu zagrożenia epidemicznego osoby dorosłe mogły korzystać ze wsparcia psychologicznego bez skierowania.

Specjaliści z obszaru psychiatrii podkreślają, że liczba pacjentów była wówczas bardzo wysoka, gdyż konsultacja nie wiązała się z koniecznością odwiedzenia lekarza poz.

Pomoc kierowana była do grupy pacjentów, którzy chcieli zadbać o swój dobrostan, poczucie bezpieczeństwa oraz zminimalizować napięcie nerwowe wynikające ze stanu zagrożenia epidemicznego.

Skierowanie nie jest także potrzebne wtedy, kiedy termin wizyty zostanie wyznaczony po odwołaniu zagrożenia epidemicznego. Aby skorzystać ze świadczeń ambulatoryjnych młodzież i dzieci również nie potrzebują skierowania.

Kiedy skierowanie nie jest potrzebne?

Skierowanie nie jest potrzebne w celu dobycia wizyty u lekarza psychiatry w trybie ambulatoryjnym, w tym także na świadczenia wydawane przez centrum zdrowia psychicznego. Skierowanie nie jest potrzebne także w celu odbycia leczenia uzależnień.

Mowa tutaj zarówno o osobach uzależnionych, jak i współuzależnionych. Skierowanie nie jest także potrzebne do szpitala psychiatrycznego po decyzji lekarza przyjmującego na izbie przyjęć.

Ile ważne jest skierowanie i kto może je wystawić?

Skierowanie do psychoterapeuty lub psychologa może wystawić dowolny lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, który ma podpisaną umowę z NFZ lub też pracuje w placówce, która taką umowę posiada. Może być to zarówno lekarz rodzinny, jak i kardiolog, endokrynolog itd. Skierowanie do szpitala wystawić może każdy lekarz (także, kiedy zdecydujemy się na wizytę prywatnie).

Jak umówić się na wizytę u psychologa?

Z pomocy psychologa korzysta coraz więcej osób. Wpływ na ten fakt ma wzrost samoświadomości oraz chęć pracy nad swoim życiem. Skierowanie do psychologa wystawić może każdy lekarz, dlatego w momencie odczuwania gorszego samopoczucia, powinniśmy od razu rozważyć taki kontakt. Wizyta w ramach nfz trwa w zależności od ustaleń danej placówki. Najczęściej wizyta trwa wówczas 30 minut, jednak nie musi być to jedno spotkanie, a prowadzona w sposób cykliczny. Opieka psychiatryczna w Polsce daje łatwiejszy dostęp do uzyskania specjalistycznej pomocy psychologów oraz psychoterapeutów.

Jeżeli tylko nastąpią wskazania medyczne o podłożu psychicznym jak poczucie lęku, zawroty głowy, bóle somatyczne, czy duszności diagnozowane często u innych specjalistów, które mógł wzbudzić stan zagrożenia epidemicznego lub problemy osobiste, wedle zasad leczenia specjalistycznego każdy pacjent może liczyć na wsparcie w aspekcie wsparcia psychologicznego. Aby umówić się na wizytę, lekarz musi najpierw wypisać receptę.

Z gotowym dokumentem dzwonimy do najbliższej przychodni lub Poradni Zdrowia Psychicznego oraz deklarujemy chęć spotkania. Na wizytę w zależności od miejsca trzeba czekać od kilku dni do kilku tygodni. Dzięki uzyskaniu środków publicznych wiele poradni decyduje się na dodatkowe wsparcie ze strony psychologów, proponując rozszerzenie etatu lub dodanie godzin przeznaczonych na pomoc. Dzięki temu każdy pacjent może otrzymać kompetentną pomoc psychologiczną, której nie otrzyma od psychiatry ze względu na inne kwalifikacje.

Czy warto iść do psychologa?

Wiele osób zastanawia się, czy warto iść do specjalisty, jak jest psycholog, psychoterapeuta lub psychiatra. Tak naprawdę psychiatria i psychologa to dwie współpracujące ze sobą, prężnie rozwijające się dziedziny. Wszystko to sprawia, że coraz więcej osób decyduje się na zmierzenie ze swoimi trudnościami w ciepłej, pełnej akceptacji atmosferze.

Niestety wiele błędnych przekonań związanych z jakością opieki w ramach NFZ sprawiło, że większość pacjentów decyduje się na wizyty prywatne. Zgodnie z etyką zawodową praca psychologa, psychiatry oraz innych specjalistów nie powinna różnić się w zależności od rodzaju wizyty. Psycholog i psychiatra dzięki doświadczeniu oraz wykształceniu dobierając odpowiedni rodzaj terapii mogą przyczynić się do pozytywnych zmian w naszym życiu.

Leczenie psychiatryczne i wsparcie psychologiczne, gdy skończyła się pandemia

Do psychologa dla osób dorosłych, gdy trwał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, nie trzeba było mieć skierowania. Dostęp do wsparcia specjalisty uchodził wówczas za niezbędny i przysługiwał w ramach powszechnej ochrony zdrowia.  Niestety, dziś do wizyt finansowanych ze środków publicznych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego znów należy posiadać skierowanie.  Przyjmuje się, że pandemia wzmaga poczucie lęku o zdrowie swoje i najbliższych, dlatego konieczny jest łatwiejszy dostęp do wsparcia psychologicznego. Ta jednak oficjalnie się zakończyła, a nasze funkcjonowanie powróciło do normy.

Oznacza to, że aby korzystać z wizyt u psychologa po terminie odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, znów trzeba odwiedzić lekarza, który ma kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wynika to z ustawy o świadczeniu opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Po odwołaniu stanu epidemicznego albo stanu epidemii skierowania do psychologa dla osób, które potrzebują jego wsparcia, znów obowiązują. Wyjątek od zasad leczenia specjalistycznego stanowi sytuacja, w której termin wizyty zostanie wyznaczony po terminie odwołania stanu epidemicznego. W praktyce oznacza to, że jeśli czekałeś/czekałaś na konsultację od wielu miesięcy, a w międzyczasie pandemię odwołano, to nadal masz prawo do świadczenia bez skierowania.

W przypadku wizyt u psychologa znów będzie obowiązywać zasada, że dorośli muszą przedstawić ważne skierowanie. Wymagane skierowanie może wystawić lekarz rodzinny lub inny specjalista, który pracuje w ośrodku mającym podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Początkowo myślano, że z wizyt u psychologa bez skierowania nadal będzie mógł korzystać każdy ubezpieczony. W 2023 roku, gdy COVID-19 został już opanowany, pracowano nad projektem ustawy przedłużającej dostęp do specjalistycznego wsparcia. Niestety, nie został on wdrożony i przegłosowany w Sejmie. W praktyce oznacza to powrót do dawnych zasad.

Dziś, po zakończeniu stanu zagrożenia epidemicznego, znów obowiązują skierowania do większości lekarzy specjalistów. W ramach ustawy o dostępie do świadczeń zdrowotnych przewidziano pewne wyjątki od tej reguły, nie dotyczą one psychologa. Można natomiast bez skierowania udać się do:

• onkologa,
• ginekologa-położnika,
• psychiatry,
• wenerologa,
• dentysty.

Niestety, na podstawie skierowania nadal udziela się wsparcia psychoterapeuty w trybie ambulatoryjnym. Osoby, które chcą z niego skorzystać, muszą wcześniej odwiedzić lekarza w ramach ubezpieczenia z NFZ.

Kto może dostać się do psychologa bez skierowania po zakończeniu pandemii?

Zgodnie z ustawą skierowanie do psychologa nie jest potrzebne w przypadku dzieci. Bezpłatna konsultacja odbywa się w ramach ubezpieczenia w NFZ.

Skierowania nie muszą przedstawiać także osoby, które pragną skorzystać z prywatnej opieki psychologicznej lub psychiatrycznej. Tutaj zgłosić może się każdy, przy czym sesja ma charakter odpłatny. Cenę wyznacza specjalista.

W przypadku psychologa dla dorosłych skierowanie wystawia lekarz mający kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Jeśli nie stać nas na prywatną opiekę, a nie mamy stosownego dokumentu, w grę wchodzą jeszcze fundację. Wiele z nich udziela bezpłatnych świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki psychologicznej. Ofiary przemocy domowej czy napaści seksualnej mogą znaleźć właściwą instytucję w internecie i zgłosić się do niej z prośbą o pomoc.

System funkcjonowania ochrony zdrowia przewiduje, że bez skierowania od lekarza bezpłatne wsparcie można otrzymać z powodu uzależnienia lub współuzależnienia od alkoholu, substancji odurzających oraz psychotropów.

Eksperci z obszaru psychiatrii podkreślają, że konieczność udzielenia szybkiego i łatwego dostępu do świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki psychiatrycznej i psychologicznej stanowi konieczność. Na całym świecie przybywa bowiem osób dotkniętych depresją, stanami lękowymi i innymi zaburzeniami zdrowia psychicznego. To właśnie wspomniane przypadłości, zdaniem WHO, stanowią największe wyzwanie w XXI wieku.