Depresja poporodowa to choroba, która potrafi zniszczyć chwile uważane powszechnie za najpiękniejsze w życiu kobiety – narodziny potomka. Czym jest depresja poporodowa i jakie są jej przyczyny?

Depresja poporodowa cz. 1 – czym jest i jakie są jej przyczyny

Depresja poporodowa to choroba, która potrafi zniszczyć chwile uważane powszechnie za najpiękniejsze w życiu kobiety – narodziny potomka. Czym jest depresja poporodowa i jakie są jej przyczyny?

Temat depresji poporodowej, mimo rosnącej świadomości, jak na ironię często bywa traktowany „po macoszemu”. Dlatego na naszym blogu podzieliśmy go na dwie części. W pierwszej z nich, opisujemy czym jest depresja poporodowa, jakie są jej najczęstsze objawy, oraz omawiamy prawdopodobne przyczyny jej wystąpienia, mogące powodować nasilenie jej objawów.

W kolejnym wpisie opiszemy, jak pomóc sobie, kiedy podejrzewasz u siebie depresję poporodową i co zrobić, kiedy masz wrażenie, że bliska Ci osoba cierpi z jej powodu. Wspólnie zastanowimy się również nie tylko nad tym, jak pomagać ale i czy można jej zapobiec bądź zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia. Zapraszamy do lektury.

Czym jest depresja poporodowa

Depresja poporodowa to zaburzenie nastroju pojawiające się po urodzeniu dziecka. Nie należy jej mylić z baby blues, który występuje po porodzie i najczęściej mija wraz z zakończeniem połogu.

Objawy obu stanów są bardzo podobne i rozróżniamy je przede wszystkim czasem trwania i stopniem nasilenia objawów. Wahające się hormony odpowiadają za baby blues, który najczęściej mija samoistnie.

Depresja poporodowa najczęściej pojawia się od około dwóch do dwunastu miesięcy od urodzenia dziecka. Jeżeli zastanawiasz się, czy to jak się czujesz, to depresja, przeczytaj czym charakteryzuje ta choroba.

Jakie są objawy depresji poporodowej

Depresja poporodowa charakteryzuje się szeregiem objawów. Nie wszystkie z nich muszą występować, mogą się one różnić nasileniem i czasem trwania. Do zdiagnozowania depresji potrzebna jest wizyta u specjalisty: psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry. Pamiętajmy, że depresja jest chorobą, którą należy leczyć. W przeciwnym wypadku zagraża życiu matki i stanowi utrudnienie w normalnym funkcjonowaniu lub wręcz je uniemożliwia.

Objawy depresji poporodowej są podobne do objawów depresji, dodatkowo dochodzi aspekt relacji matki z dzieckiem. Do najczęściej występujących należą:

• smutek;
• drażliwość;
• obniżenie napędu psychoruchowego;
• brak chęci zajmowania się dzieckiem (mogą występować myśli agresywne w stosunku do niego), brak radości z obcowania z dzieckiem;
• brak sił;
• niezdolność do odczuwania radości;
• zaburzenia apetytu: brak chęci do jedzenia lub objadanie się;
• płaczliwość;
• niska samoocena;
• zaburzenia snu: bezsenność lub nadmierna senność;
• spadek lub całkowity zanik libido;
• lęk;
• poczucie winy.

Depresja poporodowa – dlaczego mnie to dotknęło?

Przyczyny występowania depresji poporodowej mogą być bardzo różne, dlatego często ciężko jednoznacznie je określić, nierzadko bywa ich kilka.

Przyczyny depresji poporodowej

Predyspozycje genetyczne

Według badań, na depresję poporodową może zachorować aż 1. na 10 kobiet. Predysponowane są osoby, które wcześniej chorowały na depresję lub inne choroby psychiczne, bądź takie schorzenia pojawiały się w rodzinie.

Jeżeli ktoś z Twojej rodziny chorował na depresję bądź zmagałaś się z tą chorobą przed lub w czasie ciąży, po porodzie obserwuj swoje samopoczucie i nie bój się sięgnąć po pomoc. Porozmawiać o tym co czujesz z najbliższymi, lekarzem. Pamiętaj, że nie jesteś sama – z tą chorobą zmaga się wiele kobiet i dzięki prawidłowemu leczeniu powraca do dobrego samopoczucia i czerpie radość z macierzyństwa.

Zmiany hormonalne

Na samopoczucie kobiety po porodzie, w dużej mierze wpływa zmieniający się poziom hormonów. W połogu wydziela się oksytocyna i prolaktyna, czyli hormony pomagające wrócić kobiecie do stanu sprzed ciąży i wykarmić dziecko. Oksytocyna odpowiada m.in. za obkurczanie się macicy a prolaktyna reguluje produkcję mleka.

Dodatkowo mamy do czynienia z dużymi zmianami hormonów płciowych i nadnerczy. Taka huśtawka hormonalna bardzo często odbija się na samopoczuciu zmęczonej porodem kobiety, powodując obniżone samopoczucie. Zmiany hormonalne najczęściej ustępują wraz z zakończeniem połogu. Taki przejściowy stan obniżonego nastroju określamy mianem baby blues. Jeżeli złe samopoczucie kobiety przedłuża się, możemy zacząć podejrzewać, że jego przyczyną jest właśnie depresja.

Zła kondycja psychofizyczna kobiety

To w jaki sposób młoda mama radzi sobie z nową sytuacją, w dużej mierze warunkowane jest jej ogólnym stanem psychofizycznym, jej relacjami z najbliższymi i oceną samej siebie. Nie tylko po porodzie, ale i w ciąży zmienia się nie tylko ciało kobiety, ale najczęściej jej sposób patrzenia na świat.

Stabilna i świadoma kobieta, wyposażona w odpowiednie mechanizmy adaptacyjne, łatwiej poradzi sobie z czekającymi ją zmianami i będzie w stanie je zaakceptować. Osoba o nierealnych wyobrażeniach na temat macierzyństwa, gdzie króluje lukier i buzia słodkiego bobasa, może z trudnością przyjąć prawdę, że macierzyństwo to nie tylko ogromna miłość, ale i duże poświęcenie.

Pojawienie się dziecka to nie tylko radość, ale i ogromny stres. Kobiety będące w słabszej kondycji psychicznej mogą mieć trudności w radzeniu sobie z trudnymi emocjami. Może to powodować poczucie winy i nasilanie objawów depresji poporodowej.

Warto pamiętać, że na nasze samopoczucie wpływa nie tylko to, co myślimy ale i to, jak się czujemy. Fizyczne zmęczenie, poczucie bycia „samej ze wszystkim” nie pomagają młodej mamie odnaleźć się z nowej roli i mogą potęgować uczucie przytłoczenia nowymi obowiązkami.

Trudne relacje z ważnymi osobami

Na postrzeganie macierzyństwa przez młodą mamę w dużej mierze wpływają jej relacje z matką, bądź innym obiektem przywiązania, jeżeli matka była nieobecna. Kobiety bardzo często nie są tego świadome, a niektóre z nas za cel stawiają sobie „bycie lepszą mamą, niż samą się miało”. Niestety często bywa tak, że zakorzenione w naszej głowie schematy, dają o sobie dbać w tak ważnych i stresujących momentach.

Kobieta, która posiada przekonanie bycia dzieckiem niechcianym i niekochanym, może czuć ogromną presję do zapewnienia dziecku tego, czego sama w swoim odczuciu nie otrzymała. Może to prowadzić do chęci bycia mamą idealną i poczucie bycia „złą matką”, kiedy nie wszystko pójdzie po jej myśli, co z kolei potęguje poczucie winy.

Dlatego tak ważne jest przepracowanie relacji z rodzicami, jeżeli posiadamy traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa. Bardzo często nieświadomie przenosimy je na następne pokolenie, samemu przy tym cierpiąc. Odpowiednia psychoterapia i wsparcie, pomagają na nowo zacząć cieszyć się życiem i macierzyństwem.

Brak wsparcia

Dużym problemem, mogącym stać się czynnikiem zaogniającym jest brak wsparcia otocznia czy nawet akceptacji pojawienia się dziecka. Kwestionowanie decyzji podejmowanych przez matkę, jej kompetencji i troski o dziecko. Poczucie wyobcowania, niechciana ciąża czy zostawienie młodej mamy ze wszystkimi obowiązkami, bo przecież „da radę”, może bardzo poważnie odbić się na jej zdrowiu psychicznym.

Niestety, w Polsce nadal powszechnie przywiązuje się zbyt małą wagę do samopoczucia kobiety po urodzeniu dziecka. Wizyty patronażowe często opierają się na dbaniu o dobry rozwój dziecka, karmienie piersią i przybieranie na wadze. O samopoczuciu kobiet się zapomina. Wizyta u ginekologa polega na przeprowadzaniu badania kontrolnego i zdjęciu szwów. Pytanie „jak się Pani czuje” często zostaje zadane z czystej kurtuazji. Tymczasem samopoczucie psychiczne matki jest równie ważne jak jej zdrowie fizyczne.

Dlatego tak ogromnie ważne jest wsparcie najbliższego otoczenia młodej mamy, nie tylko w pierwszych chwilach czy tygodniach po porodzie, ale i w późniejszym czasie. Pamiętajmy, że depresja może pojawić się nawet rok po narodzinach dziecka!

Cierpliwy, troskliwy i chętny do wysłuchania partner to w tym okresie ogromna pomoc dla kobiety. Każda z nas jest inna i inaczej przeżywa to wyjątkowe, ale i wymagające doświadczenie, jakim jest pojawienie się na świecie nowego człowieka. Bliska nam osoba, z którą możemy podzielić się nie tylko z opieką nad dzieckiem i obowiązkami domowymi to duża pomoc, ale równie ważne jest zaspokojenie potrzeby rozmowy.

Partnerzy w tym czasie oboje mają prawo czuć się zmęczeni i przez to rozdrażnieni. Pojawienie się dziecka to dla obojga rodziców duży stres i wysiłek, nie tylko fizyczny ale i umysłowy. Konieczność przystosowania się do nowej roli, przeorganizowania swojego życia nawet, jeżeli witamy na świecie kolejne dziecko, to duże wyzwanie. Dlatego starajmy się pozostać blisko siebie i wspierać się na tyle na ile to możliwe i korzystać pomocy najbliższych ale i specjalistów. Czasem nawet klika spotkań z psychologiem dla par pomaga na nowo odnaleźć porozumienie.

Niezadowalająca, trudna sytuacja życiowa

Na samopoczucie kobiety wpływają również dręczące ją problemy natury ekonomicznej. Niemożność zapewnienia dziecku potrzebnego wsparcia materialnego, może wpływać na postrzeganie samej siebie przez kobietę, jak sprawdza się w roli matki.

Stabilna sytuacja życiowa, bezpieczny dom lub mieszkanie, gdzie mama czuje się komfortowo, pozwala skupić się jej na opiece nad dzieckiem i zapewnieniu mu tego, co potrzebne do jego rozwoju. Niepewność związana z niezaspokojeniem podstawowych potrzeb ekonomicznych powoduje niepokój, który wpływa nie tylko na samopoczucie matki ale i dziecka.

Warto pamiętać, że „dobry status materialny” to pojęcie bardzo indywidualne i w dużej mierze uzależnione od naszych doświadczeń i oczekiwań. Podobnie jest ze sposobami radzenia sobie z sytuacją materialną i rodzinną. Jeżeli kobieta przez całe swoje życie wychowywała się w dobrobycie a nagle po urodzeniu dziecka została sama w nowej roli, bez pomocy finansowej i emocjonalnego wsparcia, trudności które ją spotykają, mogą okazać się zbyt dużym obciążeniem.

Czujesz, że tematyka depresji poporodowej jest Ci bliska, a poruszony przez nas wątek opisuje Twoje samopoczucie lub dotyka bliskiej Ci osoby? Pamiętaj, że złe samopoczucie nie oznacza, że jesteś złą matką czy osobą! Depresja to choroba, którą można powstrzymać. Pozwól sobie pomóc i skontaktuj się z nami.