Często od dorosłych osób można usłyszeć, że ich zachowanie, czy reakcje spowodowane są trudnym dzieciństwem. Czym jednak ono jest i jaki może mieć wpływ na przyszłe życie?

Początki

Dzieciństwo jest bardzo ważnym okresem w życiu człowieka. To właśnie wtedy przyszły dorosły uczy się życia w społeczeństwie, nabywa nowych umiejętności oraz uczy się tego, jak wygląda świat. Wtedy też kształtuje się jego osobowość. Prawidłowy przebieg procesów rozwojowych ma znaczący wpływ na dalsze życie każdej osoby. Nieprawidłowości i zaburzenia tego okresu mogą mieć wpływ na samopoczucie oraz funkcjonowanie człowieka w późniejszych etapach jego życia. To sprawia, że dzieciństwo, a także wydarzenia, które w ciągu niego przeżywamy, są tak ważne. Trudności i braki rozwojowe powstałe w tym okresie mogą w dalszym życiu prowadzi do rozwoju poważnych zaburzeń, na przykład do nerwicy.
Bagaż doświadczeń z dzieciństwa może być zarówno pozytywny, jak i taki, o którym wolelibyśmy zapomnieć. Ten drugi szczególnie pozostawia po sobie piętno w psychice oraz powraca w przyszłości niczym zły sen. Nie można się mu jednak poddać i pozwolić, aby przejął władzę nad naszym rozwojem, a w efekcie szczęśliwym życiem. Często zapominamy również, że to od nas zależy, co zrobimy z tymi przeżyciami, czy pozwolimy im aby nas przytłoczyły, czy też zmierzymy się z nimi i staniemy się silniejsi.

Źródła problemów

To, w jakim środowisku przychodzimy na świat, nie jest zależne od nas. Jedni rodzą się jako potomkowie bogatych rodów i nie muszą się przejmować trywialnymi problemami. Inni posiadają niezamożnych rodziców, choroby, a ich dzieciństwo przepełnione jest troskami i zmartwieniami. Kiedy więc można mówić o prawdziwie trudnym dzieciństwie, nie zaś o życiu, w którym pojawiały się jakiekolwiek problemy – te dosięgają wszystkich, niezależnie od statusu społecznego, czy miejsca urodzenia.
Okoliczności, które w największym stopniu wpływają na psychikę dziecka to:

  • Posiadanie rodziców alkoholików
  • Kontakt / opieka nad osobą poważnie chorą (psychicznie lub fizycznie)
  • Życie w skrajnym ubóstwie oraz zaniedbaniu
  • Molestowanie seksualne
  • Znęcanie psychiczne oraz fizyczne
  • Rozwód rodziców

Skutki zdrowotne

Wzmożony stres i trudne przeżycia mają wpływ nie tylko na naszą psychikę, ale jak się okazuje, ich konsekwencją mogą być problemy ze zdrowiem fizycznym. Dzieci, które dorastają w nieprzewidywalnym środowisku, mają niewystarczające wsparcie ze strony rodziny i otoczenia stają się bardziej podatne na negatywne skutki doświadczeń. Jest to spowodowane nadmierną czujnością, którą musiały sobie wypracować, aby przystosować się do otoczenia oraz stawić czoła potencjalnym zagrożeniom. Skutkuje to jednak tym, że odbierają jako zagrożenie te sytuacje, które nimi nie są, przestają ufać ludziom. Prowadzi to do tego, że kontakty z innymi ludźmi stają się źródłem stresu, który zwiększa pobudzenie, podnosi ciśnienie krwi, powoduje stany zapalne i wycieńcza organizm. To wszystko wpływa na ryzyko chorób układu krążenia. Naukowcy z Pittsburgha dowiedli też, że osoby, które w dzieciństwie doznały przemocy fizycznej, seksualnej lub emocjonalnej, albo przeżyły traumatyczne doświadczenie, mają we krwi wyższy poziom interleukiny-6 (IL-6), która jest wskaźnikiem stanu zapalnego w organizmie. Oznacza to, że przemoc doświadczona w dzieciństwie może nasilać stany zapalne w organizmie związane z dużym stresem, jakim jest np. opieka nad ciężko chorym krewnym.

Pokonać strach

Podstawą do pokonania koszmarów, które nas prześladują, jest ich zrozumienie. Ciągłe wypieranie ich z pamięci prowadzi do tego, że będą one wpływały na nasze życie podświadomie i wbrew naszej woli. Warto przyjrzeć się przeszłości i ją przeanalizować, pomyśleć, w jaki sposób wpłynęła na nasze dorosłe życie.
Wydaje ci się, że nic w życiu ci nie wychodzi, masz problemy z wychowaniem dziecka, zbyt nerwowo reagujesz na sytuacje stresowe, twoje życie prywatne i uczuciowe się nie układa. Zastanów się, co jest tego powodem i czy nie ma to żadnego związku z twoimi wcześniejszymi przeżyciami. Możesz wtedy dojść do wniosku, że twój brak wiary we własne siły jest spowodowany tym, że żadne z rodziców nigdy cię nie pochwaliło, chociaż bardzo się starałeś/starałaś. Nie obdarzono cię wystarczającą ilością ciepła i zrozumienia, więc masz trudność, aby samemu przekazać ją swojemu dziecku. Rodzice rozwiedli się, gdy byłeś/byłaś dzieckiem, a teraz nie wiesz, jak żyć w związku. Znalezienie przyczyny problemów jest pierwszym krokiem, aby poprawić swoje życie. Możesz również wykorzystać siłę, jaką dało ci przejście przez wiele trudnych sytuacji i pomagać innym, którzy w nich tkwią.
Zdarza się również tak, że trauma jest zbyt duża, aby można było sobie z nią poradzić samemu. Należy skorzystać wtedy z pomocy specjalisty, który wspiera nas w walce z lękami i pomoże zmierzyć się z przeszłością. Warto też skorzystać z różnych grup wsparcia, sama rozmowa z kimś, kto miał podobne przeżycia, bywa bardzo kojąca.